تیغ سزاست هر کە را درک سخن نمی کند...
تاریخ انتشار: ۲۰ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۷۳۶۳۸
ایسنا/کردستان مسیر سیر واژگان تا حریم دلخواە و آستان رضایت، بە حریر خواهش و ستایش دشنەی رد بر سینەی زخم آشنا بە «تیغ سزاست هر کەرا درک سخن نمی کند...» می پیماید.
قرار بە بندگی می کند؛ اما جز سفر بە قلب واژە و قلب درون رە بە جایی نمی برد.
" تا دل هرزە گرد من رفت بچین زلف او/ زان سفر دراز خود عزم وطن نمی کند"
در دایرە دلدادگی، دل بە دام زلف و مدار مُدارا می بندد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
انگار طفل درون، جز طفیلی دوست هیچ هنری را یارای آموختن نیست!
بانگ برمی دارد و سماعی آسمانی را بە ردیف شعر می بندد" دل بە امید وصل او همدم جان نمی شود/ جان بە هوای کوی او خدمت تن نمی کند"
می چرخد و می گردد، پا از دایرە وجود بیرون می نهد و در تکاپوی ناهمگون دل بە تیغ سزا می دهد کە شاید مرهمی بر ریش درون باشد!
ترجمان الاسرار و لسان الغیب در محلەی" شادیان" شیراز چشم بە شیرازە زندگی بافت.
علی دشتی در کتاب پر ارج " نقشی از حافظ" در صفحە 14 ذکر کردەاست" مردی بەاسم شمس الدین محمد حافظ در سال 791 مرد. این مرد سبک خاصی در شعر آفرید کە از اندیشە و معرفت لبریز بود. شیوەی زبان او بەقدری جذاب بود کە حتی در زمان حیات شهرت وی آفاق را در نوردید و بە تمام اقطاری کە زبان فارسی بر آن می تابید رسید."
"سرو چمان من چرا میل چمن نمی کند"
سئوالی آمیختە با اندوهی جان کاە!
سئوالی کە بهار را زیر مطالبەگری عاشق بە سولابەی بی میلی می کشد..
"همدم گل نمی شود یاد سمن نمی کند"
توضیح می دهد کە بی دلیل اندوهگین و مطالبەگر نیست!
واژەها در دامن نوت های زندگی بالندە و پویا می شوند و ضمیر جان را بە مصاف حقیقت دعوت می کند.
خانم امید، روانشناس و کارشناس ادبیات " در مورد این غزل حافظ " در گفت‌وگو با ایسنا می گوید: وقتی ساختار و بافت غزل" سرو چمان من چرا " از نظر پیوند شعر و موسیقی در نظر می گیریم، جدای از چیدمان واج های همجنس و ریتمیک بودن شعر ،پرسش پاسخ، سئوال جوابِ شعر است کە خوانندە را وادار بە کند و کاو و دل بە عمق شعر سپردن می کند.
♦منظور از" دل بە عمق شعر" سپردن همان کنایەای بودن شعراست؟
اگر ادیبانە نگاە کنیم بلە. اما نگاە من بە شعر تا اندازەای روانشناسانە است. یعنی وقتی بە شعر یا متنی بر می خورم ذهنم ناخودآگاە در ترکیب واژگانی و کنار هم قرار گرفتن کلمات را در نظر می گیرد.
امید می گوید: بر پایە مکتب روانکاوی، روان انسان از سە بخشِ (Ego )من( ID )نهاد( Soper Ego) فرامن تشکیل شدە است.
در این فرمول" نهاد " یا ناخودآگاە، منبع انرژی روانی و رفع تنش های فیزیولوژیک و ارضای فوری خواستەها، بی توجە بە شرایط زمان و مکان می خواهد.
(من ) یا خودآگاە، این بخشِ منطقیِ روان و از اصل واقعیت پیروی می کند و می کوشد خواستەهای خود را با توجە بە امکانات و مقتضیات دنیای واقعی بر آوردە کند.
(فرامن ) بخش اخلاقی و وجدانی روان را تشکیل می دهد کە خود را برای رفتارهای شایستە تایید و تشویق و در صورت رفتارهای ناشایست تکذیب و تنبیه می کند و بخش عمدە آن ناخودآگاە است.
♦با توجە بە شرحی کە در بارە ناخودآگاە و درون انسان فرمودید نظرتان در بارە خودآگاە و ناخودآگاە حافظ چیست؟ حافظ در سرودن این غزل بە کدام بخش از روان خود مراجعە کردەاست؟
نە تنها حافظ بلکە هر احساس و برخوردی برخواستە از ضمیر ناخودآگاە انسان است، یعنی بە شیوەای آن را زیست کردە و لحظات تلخ و شیرین را با آن گذراندەاست. این غزل بیشتر تمایل بە soper Ego دارد. حافظ می گوید:" دی گلەای ز طرّەاش کردم و از سرِ فسوس/ گفت کە این سیاە کج، گوش بە من نمی کند".
بە گفتە" سایمون لسر "در کتاب " داستان خیالی و ناخودآگاە" هنر، پاسخ ها و واکنش های همە سطوح روانی را هماهنگ می کند، بە نهاد اجازە می دهد آرزوی ناپذیرفتنی را بە نحوی پوشیدە ارضا کند" من " بە وسیلە دستکاری در شکل پاسخ ها و درک این واقعیت کە آرزو ها همیشە هم عملی نمی شود.
در ساختار و شکل ظریف و پیچیدە رسانە هنری ارضا می شود و فرامن(وجدان) بە وسیلە فراهم آمدن دریچەای جهت بروز تمایلات آرمانگرایانە و معنوی در جهت تجربیات روزانە انسان معمولا جای ندارد راضی می شود.
♦شعر و موسیقی بخصوص این غزل حافظ را چگونە ارزیابی می کنید؟
شعر و موسیقی دو عنصر مکمل اند کە نبود یکی روح دیگری را جریحە دار می کند و گاهی اوج این جراحت بەقدری عمیق است، کە در نهایت ناباوری شاهد خلق شکل دیگری از هنر می شویم.
گاهی خود موسیقی بار معنایی شعر را چنان غنی و بی نیاز ی سازد کە احساس را بر فراز اندیشە می نشاند.
اما در شعرهای حافظ، خود شعر از موسیقی درونی و موسیقی بیرونی خاصی برخوردار است.
♦بە نظر شما غزل های حافظ انتزاعی اند یا خیالی ؟
در کل ادبیات دنیای اندیشە است. غزل های حافظ جدای از انتزاع و خیال،دارای دنیای از عرفان، فلسفە، شور و هیجان اند. انتزاع و خیال خمیر مایە هنر است، هنر، زایش و تولد خود را مدیون انتزاع و خیال می داند و شکستن قرار دادهای کە دست و پاگیرند.
ادبیات جولانگاە عظیمی است و هر کس بنا بە درک و توان خود توشەای از آن بر می دارد.
جولانگاە ذهن دور ز اندیشە پاییز.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۷۳۶۳۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مرکز رصد فرهنگی کشور: ۶۵ درصد از مردم در خانه دیوان حافظ دارند
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، محمد اصغری مدیر مرکز رصد فرهنگی کشور، با اعلام این خبر گفت: به منظور تدقیق نقطه‌نظرات سیاستی درباره زبان و ادبیات فارسی، جدیدترین گزارش مرکز رصد فرهنگی کشور به تحلیل داده‌ها و گزاره‌های سیاستی در این حوزه اختصاص یافته است.
مدیر مرکز رصد فرهنگی کشور افزود: در گزارش "درآمدی بر سیاست‌گذاری زبان و ادبیات فارسی" به مساله سیاست‌گذاری زبانی در گستره ملی و فراملی پرداخته شده است.
اصغری گفت: این گزارش در تلاش است تا با نگاهی آسیب‌شناسانه به سیاست‌پژوهی در این عرصه بپردازد و ضمن تلاش برای اجتناب از بزرگنمایی و اسطوره‌پردازی، نگاهی واقع‌بینانه به مساله زبان داشته باشد.
وی افزود: داده‌ها نشان می‌دهد که اکثریت ایرانیان ارتباط چندانی با شعر و ادبیات فارسی ندارند و بیش از دو سوم از افراد بالای ۱۸ سال، هیچ برنامه‌ای برای خواندن شعر و ادبیات فارسی ندارند. همچنین چیزی حدود یک سوم از مردم در تعاملات و گفتگو‌های روزمره مجازی از شعر و ضرب‌المثل فارسی استفاده می‌کنند.
مدیر مرکز رصد گفت: بر اساس یافته‌های یک نظرسنجی ملی، بیش از ۶۵ درصد از مردم در خانه دیوان حافظ دارند، این درحالی‌ست که تنها ۱۴ درصد از مردم ایران شاهنامه دارند؛ این نشان از جایگاه بالاتر شعر و اندیشه حافظ در فرهنگ عمومی ایرانیان دارد.
اصغری افزود: در این گزارش رصدی، به پیشینه سیاست‌گذاری زبان فارسی در ایران، بازیگران و اسناد سیاستی این حوزه، تجربیات جهانی و سیاست‌گذاری در کشور‌های دیگر، آسیب‌شناسی سیاست‌های زبانی جمهوری اسلامی و در نهایت ارائه سرفصل‌هایی برای ارتقاء و اصلاح سیاست‌های ملی و فراملی در حوزه زبان و ادبیات فارسی پرداخته شده است.
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند